olejarnia świąteczna w ruszowie

Połczyńska Olejarnia. Add to wishlist. Add to compare. Share. #4 of 52 places to eat in Połczyn-Zdrój. Add a photo. 15 photos. 4.9 is what this restaurant got from the Google rating system. Strona Szkoły Podstawowej w Ruszowie; Odpady - harmonogramy ; niedziela, 18 grudnia 2022. Charytatywny Jarmark Bożonarodzeniowy o 09:00 Olejarnia Świąteczna, Łabunie, Zamość, Poland. 1.678 Me gusta · 2 personas están hablando de esto · 86 personas estuvieron aquí. Oleje i miody z roztoczańskiej zagrody. Lekcje edukacyjne. Pokazy Olejarnia Świątkowscy, Janowo, Olsztyn, Poland. 6,099 likes · 27 talking about this. Olejarnia Świątkowscy to rodzinna firma zajmująca się tłoczeniem ekologicznych olejów na zimno. Tłoczymy je sami, W naszej małej, lokalnej firmie z wielką pasją tłoczymy naturalne oleje na zimno, które stanowią doskonałą alternatywę dla standardowych, wypełnionych chemicznymi substancjami produktów. Je Cherche Un Site De Rencontre 100 Gratuit. W dniach 21 maja i 22 maja 2014 ZWIERZYNIEC zaprasza także Przewodników na odpustowe uroczystości wspomnienia św. Jana Nepomucena. Święto czeskiego męczennika obchodzone jest w kościele katolickim 16 maja, ale w Polsce dzień ten przypada na 21 maja, ponieważ 16 maja jest świętem poświęconym polskiemu męczennikowi, Andrzejowi Boboli. Przypomnijmy krótko kilka faktów dotyczących świętego. Żył w latach 1340-1393. Błogosławionym ogłosił go papież Innocenty XIII w dniu 31 maja 1721 r. Kanonizacji dokonał papież Benedykt XIII 19 marca 1729 r. Nas najbardziej będzie interesował fakt, jak daleko wstecz sięga kult św. Jana Nepomucena na Zamojszczyźnie, Roztoczu i jego obrzeżach? Przywędrował do nas poprzez Śląsk z Czech. Europa jest przepełniona jego kultem, o czym świadczy ponad 30 tysięcy wizerunków rzeźbiarskich Nepomuka, jak go potocznie nazywają wierni. Ponoć kult świętego dotarł nawet do Ameryki Łacińskiej. Setki kościołów, kaplic i kapliczek noszą jego patronat. Pisano o świętym książki, prace naukowe, artykuły. Poświęcono wiele miejsca na stronach internetowych, gdzie zebrano prawie wszystkie jego wizerunki w Polsce. Można zatem zaryzykować stwierdzenie, że kult św. Jana Nepomucena, także na naszych terenach, jest bardzo rozpowszechniony i w wielu miejscach nadal żywy. Ludzie polecają świętemu i dzisiaj swoje sprawy, tajemnice i prośby o wstawiennictwo w życiowych rozterkach. Jednym z atrybutów świętego Jana Nepomucena, raczej rzadkich w przedstawieniach, jest „język”. Na naszych terenach jest kilka takich przedstawień, ale tym zajmiemy się przy innej okazji. Święty trzyma go najczęściej w dłoni, jako symbol milczenia, odwagi i lojalności oraz dochowania tajemnicy, także spowiedzi, za co poniósł śmierć męczeńską. Chroni tajemnice i pomaga w ich dotrzymaniu. Ochrania też przed zniesławieniem i powstrzymuje nasze języki przed „złym zasiewem”. Podobnie rzadkie są na Zamojszczyźnie przedstawienia świętego z palcem na ustach, którym pieczętuje milczenie i słowa Sub Secreto (zachowaj powierzony sekret). Jednak Święty Jan Nepomucen opiekuje się przede wszystkim żywiołem wody i wszystkim co się z nim wiąże, by nie wymieniać szczegółowo. Jego figury znajdziemy właśnie najbliżej mostów, grobli, stawów, podmokłych rozdroży itd. Warto je poznać na naszym terenie i wskazywać turystom odwiedzającym Zamość i Roztocze. Wszak od dawna Święty patronuje mieszkańcom dawnych terenów Ordynacji Zamojskiej. Przypuszczalnie to właśnie ze Zwierzyńca promieniował na całą Ordynację Zamojską i jej okolice. Tu w malutkim kościółku na wodzie, pod wezwaniem tego świętego, rozpoczęła się wędrówka św. Jana Nepomucena po Zamojszczyźnie. Powstało od tamtego czasu setki wizerunków tego świętego, które w różnych formach i stanie przetrwały do dzisiaj. W 2005 r. o kulcie św. Jana Nepomucena na naszych terenach, pisał dr Piotr Kondraciuk z Zamojskiego Muzeum. W zeszłym roku natomiast, przewodnicy mieli możliwość poszerzenia swojej wiedzy w tym zakresie, podczas wykładu dr Agnieszki Szykuły – Żygawskiej. Kult św. Jana Nepomucena rozpowszechnił ordynat Tomasz Antoni Zamoyski. Dr Kondraciuk, badając ten temat, sugeruje, że przyszły ordynat mógł się zetknąć z nasileniem rozpowszechnienia kultu nepomuckiego już w Legnicy, gdzie od 1726 roku przebywał jako student w Akademii Rycerskiej. Potem pobierał nauki prywatne z architektury w Pradze, skąd kult ten promieniował na pobliski Śląsk. W tamtym czasie trwały przygotowania do procesu kanonizacyjnego św. Jana Nepomucena. Ordynat zetknął się zapewne z ikonografią przyszłego świętego. Możliwe, że uczestniczył w nabożeństwach, kazaniach na jego temat. Nie jest wykluczone, że brał udział w powtórzonych w Pradze uroczystościach kanonizacyjnych (9 X 1729 r.) Jak jednak kult ten zagościł w Zwierzyńcu? Tomasz Antoni Zamoyski objął Ordynację Zamoyską w 1735 r. Rok później ożenił się z Marianną Łubieńską. Zmarła przy porodzie w roku następnym, razem z synem Janem Nepomucenem Antonim. Być może, że właśnie to trudne doświadczenie życiowe, kazało zawierzyć św. Janowi Nepomucenowi życie drugiej żony (Anieli Teresy z Michowskich) i syna Klemensa. Podziękowania za szczęśliwe narodziny potomka, para ordynacka uwidaczniała licznymi fundacjami wotywnymi, ku czci św. Jana Nepomucena. Niemal wszystkie nowo powstałe wówczas kościoły, kaplice i ołtarze nosiły patrocinium św. Jana Nepomucena. Były to także ofiary dziękczynne ordynata za wyprowadzenie go przez świętego z choroby, na którą zapadł jeszcze podczas zagranicznych studiów. Przewodnicy licznie odwiedzą Zwierzyniec. Wezwani głosem swego Kapelana, ks. Błażeja Górskiego, oddadzą cześć św. Janowi Nepomucenowi modlitwą, podczas mszy w Kościółku na Wodzie o godz. 18:00. Święty Janie, coś zmarł w męce Trzym nad nami swoje ręce By nam Bóg dał, co dał Tobie By nasz język nie zgnił w grobie. tekst i zdjęcie: evel Kołodziejewo położone jest na Kujawach w powiecie inowrocławskim. To właśnie tam powstają wysokiej jakości naturalne oleje tłoczone na zimno, zawierające Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT) OMEGA 3, OMEGA 6, OMEGA 9. Olejarnia mieści się w niewielkim gospodarstwie rolnym, w którym od wielu lat uprawiane są rośliny oleiste metodami ekologicznymi. W olejarni tłoczy się oleje zawsze na świeżo, w małych partiach, według zapotrzebowania. Oleje powstają z całych ziaren, bez dodatków oraz nie są filtrowane co zwiększa wartość oleju. Ciemna butelka zapobiega przedostawaniu się światła. Tłoczenie oraz rozlewanie odbywa się w pomieszczeniach, do których nie przedostają się promienie słoneczne. W pomieszczeniach olejarni zastosowana jest nowoczesna wentylacja. Serce olejarni to unikatowa prasa tłocząca, która doskonale odprowadza ciepło powstające podczas tłoczenia. Ciepło jest ważnym czynnikiem całego procesu w dużej mierze, wpływającym na wartość olejów. Nasze oleje najlepiej przechowywać w temperaturze do naszej olejarni, olej tłoczy się na zimno z całych nasion. Ziarno używane do otrzymywania oleju pochodzą z własnego, małego gospodarstwa rolnego, które znajduje się w miejscowości Kołodziejewo, w powiecie Inowrocławskim. Od wielu lat uprawiamy rośliny oleiste. Wieloletnie doświadczenie pozwala nam otrzymywać nasiona najwyższej jakości. Nasze gospodarstwo jest nastawione na jakość a nie na ilość, co trudno spotkać w dzisiejszych czasach. Własna uprawa daje nam gwarancje pochodzenia nasion. Jakość naszych olejów poznasz od razu, gdy je posmakujesz. Dobra uprawa to nie wszystko… Bardzo ważna jest również technologia tłoczenia, warunki, w których odbywa się tłoczenie, rozlewanie oraz przechowywanie tłoczeniaTłoczenie oleju na zimno jest znane od setek lat, lecz nie każde tłoczenie na zimno daje taki sam efekt. Fakt, nasiona nie są podgrzewane przed samym dostarczeniem ich do prasy tłoczącej. Prasa prasie nie równa. Proces tłoczenia powoduje wzrost temperatury i w większości przypadków ta temperatura zabija cenne wartości olejów. Nasza prasa doskonale odprowadza ciepło, które wytwarza się podczas tłoczenia. Pomieszczenia, w których odbywa się tłoczenie oraz rozlewanie do butelek są bez okien, co powoduje nieprzedostawanie się promieni słonecznych. Zastosowana jest nowoczesna wentylacja. Po tłoczeniu, olej naturalnie sedymentuje, po czym rozlewany jest do butelek z ciemnego szkła. Ciemne opakowanie zapobiega utlenianiu się oleju. Napełnione butelki z chłodni przewożone są do lodówek, skąd są naszych olejów można zweryfikować smakując olej lniany, który charakteryzuje się wysoką zawartością kwasów OMEGA 3. Jego smak jest bardzo delikatny, nie ma w sobie goryczy a co za tym idzie nie odpycha. Osoby korzystające z naszego oleju piją go z uśmiechem, dodają go do potraw bez obawy, że danie które sporządzają będzie niesmaczne. Został już doceniony przez wielu koneserów oraz szefów kuchni bardzo dobrych oleje tłoczone są z pasji. Większość prac wykonujemy ręcznie. Jesteśmy małą olejarnią przy gospodarstwie rolnym dlatego oleje produkujemy jednostkowo a nie jest olej tłoczony na zimno?Źródłem pozyskiwania olejów roślinnych tłoczonych na zimno są nasiona roślin oleistych. Według Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO olejem tłoczonym na zimno możemy nazwać tylko oleje bądź tłuszcze roślinne otrzymywane w wyniku procesów mechanicznych, takich jak tłoczenie bez użycia wysokiej odbywa się proces tłoczenia na zimno?Tłoczenie olejów na zimno – jest to proces jednostopniowy – ziarno tłoczone jest tylko raz. Nasiona dostarczane są do prasy. W wynik nacisku na ziarno zostaje wytłoczony olej, który spływa do specjalnych zbiorników. Wytłoczony olej w procesie jednostopniowy nazywany jest „z pierwszego tłoczenia”. Metoda ta uznawana jest za proces w pełni właściwościami charakteryzują się oleje tłoczone na zimno?Oleje tłoczone na zimno charakteryzuje wysoka zawartość niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz biologicznie aktywnych związków o właściwościach prozdrowotnych, stosowanych w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych. Województwo Lubelskie od wieków łączy w harmonijny sposób tradycje, religie i kulturę różnych narodów. Samo położenie na pograniczu Europy zachodniej i wschodniej, ale także na strategicznym szlaku Via Carpatia, czyni ten region wyjątkowym. Nic dziwnego, że Lubelskie bardzo mocno postawiło na rozwój nowej europejskiej inicjatywy społecznej i gospodarczej, jaką jest Trójmorze. Prezydent RP Andrzej Duda i Marszałek Jarosław Stawiarski w towarzystwie sygnatariuszy Deklaracji Lubelskiej, fot. archiwum UMWL Ten międzynarodowy projekt skupia obecnie 12 państw europejskich w obszarze trzech mórz: Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. Są to: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry. Priorytetowymi działaniami w obszarze Trójmorza są wspólne inwestycje w zakresie transportu, energetyki i cyfryzacji. Służyć temu mają środki rozwijanego Funduszu Trójmorza. Ważnym krokiem do realizacji wspólnych celów jest podpisana – w czerwcu w Lublinie – Deklaracja Lubelska w sprawie utworzenia Sieci Gospodarczej Regionów Trójmorza. Deklarację podpisali przedstawiciele regionów z sześciu krajów Trójmorza – Bułgarii, Litwy, Polski, Rumunii, Słowacji i Węgier – obecni na Samorządowym Kongresie Gospodarczym, II Forum Regionów Trójmorza w Lublinie w dniach 29-30 czerwca. Województwo Lubelskie jest inicjatorem powołania Sieci Gospodarczej Regionów Trójmorza, biorąc pod uwagę kluczowe położenie regionu na trasie Via Carpatia – jednego z flagowych projektów infrastrukturalnych Inicjatywy Trójmorza. Sieć ta stanie się formatem bezpośredniej współpracy między samorządami z dwunastu państw Inicjatywy. Po raz pierwszy ta kooperacja przechodzi z formatu międzypaństwowego na międzyregionalny. Obecny na kongresie i forum Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda ocenił wydarzenie w Lublinie i podpisanie Deklaracji jako początek współpracy pomiędzy samorządami z 12 państw które współdziałając w ramach Inicjatywy Trójmorza, dążą do rozbudowy połączeń infrastrukturalnych, energetycznych i cyfrowych, a tym samym stworzenia nowych, międzynarodowych sieci powiązań biznesowych, będących warunkiem zrównoważonego i odpowiedzialnego rozwoju regionów, państw i całej Unii Europejskiej. – Każdy z nas ma świadomość, że za kilka lat to będzie inny świat, i że to jest ogromny krok naprzód, który będzie potężnym impulsem rozwojowym dla tej ziemi, a tym samym dla naszej części Europy. Bo wierzę w to, że te etapy rozwojowe są także, i będą w przyszłości udziałem naszych partnerów w ramach współpracy trójmorskiej – mówił Prezydent RP podczas oficjalnego otwarcia Samorządowego Kongresu Gospodarczego, II Forum Regionów Trójmorza. W trakcie dwudniowego wydarzenia, w ramach kilkunastu paneli poruszono tematy dotyczące sektorów kluczowych dla rozwoju polskiej i zagranicznej gospodarki: dyplomacji, energetyki, finansów, gospodarki, innowacji, nauki, rolnictwa, transportu, transformacji cyfrowej, turystyki, współpracy międzyregionalnej i transgranicznej obszaru Inicjatywy Trójmorza. Przedstawione wnioski i rekomendacje zostaną zebrane w formie publikacji i będą stanowić swoisty raport dla członków Inicjatywy. W wydarzeniu, które odbywało się w formule hybrydowej, uczestniczyło łącznie ok. 1000 osób ze świata polityki, nauki i biznesu z Polski, z krajów Inicjatywy Trójmorza oraz spoza tego obszaru USA, Kanady, Niemiec. Organizatorem Samorządowego Kongresu Gospodarczego, II Forum Regionów Trójmorza był Samorząd Województwa Lubelskiego, natomiast współorganizatorami Instytut Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego i Lubelskie Centrum Konferencyjne. Lubelskie – na europejskich szlakach Przez Lubelskie przebiegają najważniejsze kontynentalne szlaki drogowe i kolejowe, prowadzące z Brukseli, Berlina i Warszawy do Moskwy, Wilna, Mińska, Kijowa, Lwowa, Odessy. Region, położony przy zewnętrznej granicy UE i strefy Schengen, ma siedem przejść drogowych i kolejowych, w tym należące do największych na wschodniej granicy – w Terespolu, Dorohusku, Hrebennem. Przez Lubelskie wiedzie szerokotorowa linia towarowa, łącząca dalekie Chiny z Polską i UE, będąca ważnym ogniwem rozwijanego od 2013 roku nowego „jedwabnego” szlaku. W Lubelskiem – w Małaszewiczach działa też największy drogowo-kolejowy port przeładunkowy w Europie, sąsiadujący z największym w kraju wolnym obszarem celnym. Pięć państwowych terminali i kilkanaście prywatnych przyjmuje większość towarów sprowadzanych koleją z Chin do Europy. Nieopodal Małaszewicz – w Koroszczynie znajduje się największy przy wschodniej granicy terminal samochodowy, mogący obsługiwać w ciągu doby blisko 1,5 tys. tirów. Zarówno Małaszewicze, jak i Koroszczyn, połączone z przejściami granicznymi w Terespolu i Kukurykach, położone są na paneuropejskich szlakach drogowych (E-30) i kolejowych (E-20), łączących zachód i wschód kontynentu. Terminal odpraw granicznych w Hrebennem. Fot. Paweł Sudoł, archiwum UMWL W najbliższych latach transkontynentalna sieć drogowa w regionie wzbogaci się o jeszcze jedną trasę – Via Carpatia, biegnącą z północy na południe. Nikt, szczególnie w obszarze Trójmorza, nie ma wątpliwości, że jest to nie tylko strategiczny korytarz komunikujący północ z południem kontynentu, ale także nowa oś współpracy dla wielu partnerów z państw i regionów pomiędzy Bałtykiem, Adriatykiem i Morzem Czarnym. W Polsce Via Carpatia będzie miała ok. 580 km i poprowadzi – jako droga S 19 – przez cztery regiony: podlaski, mazowiecki, lubelski i podkarpacki. W Lubelskiem budowa trwa od 2019 roku i obejmuje blisko 200 km transeuropejskiej trasy. Wcześniej powstały już obwodnice Miedzyrzeca Podlaskiego, Kocka, Lublina, a obecnie bardzo zaawansowane prace objęły odcinek ok. 75 km pomiędzy Lublinem a Janowem Lubelskim, włącznie z obwodnicami Kraśnika i Janowa. Obok dużych programów budowy i modernizacji dróg region stawia na transport kolejowy. Jasne stanowisko w tej sprawie, poprzedzające ogłoszenie 2021 roku Europejskim Rokiem Kolei, przedstawił w ubiegłym roku w Brukseli na sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionu Marszałek Województwa Lubelskiego. Kolej to lepsza dostępność regionów i mobilność społeczeństwa, rozwój gospodarczy, lepszy klimat. Współczesny transport musi być nie tylko szybki, bezpieczny, wygodny i ekologiczny, ale też – jak pokazują wydarzenia związane z pandemią COVID-19 – odporny na coraz to nowe kryzysy. Europejski system kolejowy udowadnia, że wszystkie te przesłanki spełnia. Trudny czas pandemii okazał się szczególnie dotkliwy dla transportu lotniczego. Regionalny Port Lotniczy Lublin szuka szansy w rozbudowie usług cargo. Atutami są możliwości samego lotniska, mającego status portu międzynarodowego, dostępnego całodobowo i wyposażonego w systemy nawigacyjne umożliwiające operacje lotnicze w ograniczonych warunkach pogodowych. Duży potencjał ma też położenie lotniska, dobrze skomunikowanego z siecią dróg międzynarodowych, a także z pobliską stolicą regionu, w tym dużymi firmami i centrami logistyczno-magazynowymi, znajdującymi się w specjalnej strefie ekonomicznej. Port Lotniczy Lublin, fot. archiwum UMWL Lubelskie – nauka i innowacje W końcu XVI wieku kanclerz i hetman wielki koronny Jan Zamoyski, założyciel renesansowego Zamościa (dziś miasta – twierdzy z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO), otworzył w nowo budowanym mieście Akademię Zamojską – trzecią po krakowskiej i wileńskiej wyższą uczelnię w Rzeczypospolitej. Ponad 300 lat później, w roku 1918 Lublin stał się miejscem powołania pierwszej w wolnej Polsce uczelni – Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wielkie akademickie tradycje kontynuowane są do dziś. Lubelski ośrodek naukowy należy do największych w kraju, a młode, dobrze wykształcone kadry są jednym z ważniejszych atutów regionu, stawiającego na rozwój i innowacje. W kilkunastu szkołach wyższych studiuje ok. 80 tys. młodych ludzi, z których niemal co dziesiąty jest obcokrajowcem. Anglojęzyczne studia stały się specjalnością np. lubelskiego Uniwersytetu Medycznego, a Katolicki Uniwersytet Lubelski jest jedną z zaledwie kilku polskich uczelni rozwijających sinologię. Poza uczelniami, w tym czterema lubelskimi uniwersytetami i politechniką, naukową siłę miasta i regionu budują państwowe ośrodki badawcze, skupione przede wszystkim w Lublinie i Puławach. Należą do ścisłej krajowej i europejskiej czołówki, prowadząc specjalistyczne badania i prestiżowe międzynarodowe projekty z dziedziny: agrofizyki, uprawy i gleboznawstwa, sadownictwa i pszczelarstwa, nowych syntez chemicznych, weterynarii, epidemiologii. Instytuty oraz akademickie ośrodki badawcze dysponują potencjałem o dużym znaczeniu dla rozwoju regionu. Dostrzegają to władze województwa, ujmując ten sektor w Strategii Województwa Lubelskiego 2030, jak i w Regionalnej Strategii Innowacji. Transfer nowych technologii z pracowni i laboratoriów naukowców do rolnictwa, przemysłu, usług i innych sfer gospodarki umożliwiają centra naukowe, targowe, kongresowe tworzone niejednokrotnie przy dużym wsparciu województwa: Lubelskie Centrum Konferencyjne, Lubelski Park Naukowo-Technologiczny, Targi Lublin, czy Centrum Analityczno-Programowe dla Zaawansowanych Technologii Przyjaznych Środowisku ECOTECH – COMPLEX. Duże znaczenie dla rozwoju innowacyjnej gospodarki mają też parki przemysłowe i naukowo-technologiczne w Lublinie, Puławach, Świdniku, Zamościu. Lubelskie-Centrum-Konferencyjne-L-i-Centrum-Spotkania-Kultur-P-przy Co ważne, lubelscy rolnicy, sadownicy, plantatorzy stają się coraz bardziej świadomymi uczestnikami gospodarki opartej na wiedzy, śledząc zmieniające się trendy rynkowe i wprowadzając w swoich gospodarstwach innowacyjne rozwiązania. Władze województwa wspierają rozwój takich gospodarstw i związków producenckich. Na przykład w realizowanym od kilkunastu lat programie promocji gospodarczej „Marka Lubelskie” nie brakuje wytwórców wysokiej jakości artykułów spożywczych, którzy wdrażają nowoczesne technologie, ale dbają też – na każdym etapie produkcji – o środowisko naturalne. Dzięki temu Lubelskie coraz szerzej kojarzone jest z naturalnymi i zdrowymi produktami rolnictwa, sadownictwa, zielarstwa czy pszczelarstwa. Lubelskie – bliżej natury Lubelskie, w odróżnieniu od większości wysoko zurbanizowanych regionów kraju, zapewnia udany wypoczynek w bliskim kontakcie z naturą. Bogatą ofertę agroturystyki i turystyki wiejskiej uzupełnia turystyka przyrodnicza i aktywna – z tysiącami kilometrów znakowanych szlaków pieszych, rowerowych, kajakowych, konnych oraz licznymi ścieżkami przyrodniczo-edukacyjnymi. Lubelskie to jeden z bardziej zielonych i czystych ekologicznie regionów Europy. Doliny Wisły, Bugu, Wieprza, Lasy Janowskie i Puszcza Solska, Roztocze i Polesie to bardzo atrakcyjne, choć wciąż jeszcze nie do końca odkryte tereny turystyczne. Przekonują się o tym coraz częściej miłośnicy turystyki rowerowej przemierzający Wschodni Szlak Rowerowy GREEN VELO, Centralny Szlak Rowerowy Roztocza, ale też kajakarze spływający wodnymi szlakami na dzikim granicznym Bugu, zaskakującym zmiennością biegu i krajobrazów Wieprzu, albo po przepięknej roztoczańskiej Tanwi. Wiosna-na- Lasy Roztocza, z borami jodłowo-bukowymi typowymi dla Karpat, chroni Roztoczański Park Narodowy, który wraz z ukraińskim Jaworowskim Parkiem Narodowym wchodzi w skład Transgranicznego Rezerwatu Biosfery „Roztocze”, zaliczonego przez UNESCO do najcenniejszych przyrodniczych obszarów kontynentu. O wyjątkowości środowiska naturalnego regionu świadczy drugi Transgraniczny Rezerwat Biosfery z certyfikatem UNESCO – „Polesie Zachodnie”, obejmujący obszary na Ukrainie, Białorusi i w Polsce – w województwie lubelskim, w tym Poleski Park Narodowy. Park chroni najcenniejsze skupiska roślinności torfowiskowej i błotnej, będące namiastką północnej tundry i lasotundry. Jest też ostoją bardzo licznych gatunków (aż 150) ptaków, ale także największych polskich ssaków – łosi oraz bardzo rzadkich gadów – żółwi błotnych. Uroczysko Zaborek Prawie jedna czwarta powierzchni regionu, z uwagi na szczególne walory przyrodnicze, objęta jest prawną ochroną w ramach: dwóch parków narodowych, 17 parków krajobrazowych (najwięcej wśród polskich regionów), 17 obszarów chronionego krajobrazu i aż 123 stref NATURA 2000. Lubelskie zabiega o środowisko naturalne, przeznaczając znaczące środki (w minionych latach wielkość nakładów regularnie przekracza średnią krajową) na ochronę: powietrza i klimatu, bioróżnorodności biologicznej i krajobrazowej, gleb, wód podziemnych i powierzchniowych oraz na gospodarkę odpadami. Zrównoważona polityka rozwoju polega na planowaniu i realizacji inwestycji z poszanowaniem dla środowiska naturalnego i jego zasobów, które są jednym z największych bogactw Regionu Lubelskiego. Kierunek Lubelskie Region Lubelski to idealna przestrzeń do aktywnego wypoczynku, szczególnie polecana tym, którzy lubią nowe wyzwania i odkrywanie nieznanych miejsc, niezależnie od pory roku. Zróżnicowany krajobraz oraz przyrodnicze i kulturowe bogactwo regionu gwarantują wypoczynek bez nudy, tym bardziej, że naturalnym walorom towarzyszy stale rozbudowywana oferta produktów turystyki aktywnej – rodzinne parki rozrywki, parki linowe, szkółki i szlaki jeździeckie, ścieżki i szlaki rowerowe, przystanie żeglarskie, stanice kajakowe, stoki i trasy narciarskie. Szczególnymi atrakcjami dla rodzin i turystów w różnym wieku są: Park Rekreacji ZOOM Natury w Janowie Lubelskim, Magiczne Ogrody w Trzciankach, Archipelag Roztocze w Budach, Muzeum Broni i Fortyfikacji ARSENAŁ oraz Ogród Zoologiczny w Zamościu, Ranczo „Arka” w Sernikach, a także ośrodki edukacyjno-muzealne parków narodowych – poleskiego i roztoczańskiego. Wielu turystów odwiedzających Lubelskie, szczególnie mieszkańcy Warszawy i stołecznej aglomeracji, doskonale znają Kazimierz Dolny. Dawny wiślany port, z królewskim zamkiem, kupieckimi kamienicami i spichlerzami, harmonijnie wpisanymi w panoramę Małopolskiego Przełomu Wisły, już od ponad wieku jest najpopularniejszym ośrodkiem turystycznym regionu i ulubionym miejscem plenerów malarzy, fotografików, filmowców. A tuż obok, na drugim brzegu rzeki, czeka na odkrycie Janowiec z potężnym zamczyskiem Firlejów i Lubomirskich. Oba letniska łączą przeprawy promowe, a w sezonie także rejsy statkami białej floty. W obu organizowane są głośne wydarzenia artystyczne, jak Festiwal Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi”. Nie mniej popularne są inne miejscowości lubelskiego trójkąta turystycznego – Puławy i Nałęczów. Pierwsze znane z Osady Pałacowej Czartoryskich, położonej w ponad trzydziestohektarowym parku krajobrazowym z pałacami i innymi budowlami ogrodowymi w stylu antyku, orientu i neogotyku. Najpiękniejszą jest Świątynia Sybilli, w której księżna Izabella Czartoryska otworzyła przed 220 laty skarbnicę narodowych pamiątek, będącą pierwszym muzeum na ziemiach polskich. Dziś w zabytkowych salach głównego pałacu funkcjonuje Muzeum Czartoryskich. W Puławach warto też wybrać się na spacer nadwiślańskim bulwarem i odwiedzić nowoczesną marinę żeglarską z wieżą widokową. Symbolem wypoczynku i relaksu w bliskim kontakcie z naturą jest Nałęczów. W mieście – ogrodzie, położonym wśród zielonych lessowych wąwozów, od blisko 200 lat działa uzdrowisko, słynące z doskonałych wód mineralnych i nowoczesnych basenowych centrów rekreacji i hydroterapii. Park Zdrojowy z Pałacem Małachowskich, Sanatorium Książę Józef, Starymi Łazienkami i innymi obiektami sanatoryjnymi, a w najbliższym otoczeniu dziesiątki zabytkowych willi w typie tatrzańskich i alpejskich domów zdrojowych, kryją ślady pobytu wielu wybitnych kuracjuszy i gości, Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego, których upamiętniają działające w mieście muzea biograficzne. W ostatnich latach bardzo modnym kierunkiem wypraw dla turystów lubiących nowe wyzwania i odkrywanie nieznanych dotąd miejsc i klimatów stały się przygraniczne tereny, a szczególnie dolina rzeki Bug. Kilkanaście lat temu odkryli ją miłośnicy turystyki wodnej z Flandrii Zachodniej, którzy byli partnerami projektu oznakowania pierwszego w regionie szlaku kajakowego Bug-Krzna o długości 150 km. Dziś kajakarze odbywają spływy niemal na całym granicznym odcinku Bugu, liczącym ponad 400 km. Szczególnie chętnie wybierają jedno- lub kilkudniowe wyprawy, połączone z programem zwiedzania nadbużańskich sanktuariów, w tym prawosławnego monasteru św. Onufrego w Jabłecznej, bazyliki maryjnej w Kodniu i unickiej cerkwi w Kostomłotach. Wyjątkowość tego nadbużańskiego obszaru, nazwanego i promowanego przez Lubelską Regionalną Organizację Turystyczną jako „Wielokulturowy nurt Bugu”, potwierdza fakt zaliczenia go przez Komisję Europejską do grona Najlepszych Destynacji Turystycznych EDEN Polska. Kajakiem po Bugu (w Podlaskim Przełomie Bugu), fot. archiwum LROT Drugie po Nałęczowie uzdrowisko regionu – Krasnobród to jedna z turystycznych pereł Roztocza. Ta malownicza kraina – rozciągająca się od Kraśnika do ukraińskiego Lwowa, słynie z potężnych jodłowo-bukowych borów, zalesionych wzgórz i wąwozów, którymi płyną bystre potoki, poprzecinane małymi skalnymi wodospadami – zwanymi szumami. Roztocze to także gęsta sieć turystycznych szlaków pieszych, rowerowych, konnych, kajakowych, nordic walking, narciarskich. Na turystów czeka też bogata baza noclegowa oraz liczne atrakcje, jak chociażby kąpieliska na zalewach ( w Zwierzyńcu, Krasnobrodzie, Majdanie Sopockim, Józefowie), położonych w sąsiedztwie pięknych lasów. Lubelskie, wspólnie z regionem Podkarpackim postawiło na rozwój i promocję turystycznej marki Roztocze, jako destynacji o dużym potencjale i możliwościach w krajowej skali. Prowadząca projekt Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna certyfikowała wiele obiektów i miejsc, które stanowią o sile nowej turystycznej marki Roztocze. Muzeum Skamieniałych Drzew w Siedliskach, Browar w Zwierzyńcu, Olejarnia Świąteczna w Ruszowie, Gospodarstwo Pasieczne „Ulik”, Zagroda Guciów, Wyspa z basenami w Krasnobrodzie, ale też nowoczesne muzea – historyczne dotyczące AK w Bondyrzu, czy 24 Pułku Ułanów w Kraśniku – to tylko niewielka część turystycznych atrakcji na Roztoczu. GAJA Bartłomiej Urjasz Biadoliny Szlacheckie 228 32-828 Biadoliny Szlacheckie NIP: 873 282 53 71 REGON: 365001778 Kontakt mailowy: sklep@ Kontakt telefoniczny: 695 617 800 (kontakt od poniedziałku do piątku, w godzinach 8:00-16:00) Nr konta: ING Bank Śląski S. A. 86 1050 1562 1000 0092 2886 9518 Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych w praktyce Istotą działalności Zagrody Edukacyjnej jest przybliżenie społeczeństwu procesów zacho-dzących w naturalnym środowisku gospodarstwa wiejskiego. Idea ta przekłada się na konkret-ne cele edukacyjkonkret-ne realizowakonkret-ne z wykorzystywaniem potencjału edukacyjkonkret-nego gospodarstwa oraz jego przyrodniczego i kulturowego otoczenia. Edukacja w zakresie produkcji roślinnej Programy edukacyjne pomagają odkryć, poczuć, doświadczyć różnorodność biologiczną świata roślin, poznać tradycyjne i nowoczesne metody uprawy, cykle życia, zależności po-między systemami rolniczymi i ekosystemami naturalnymi. Wiąże się z tym cała gama odkryć kształtów, form, kolorów, zapachów i smaków, ale także cyklu życia i przemiany materii. Ko-rzystny jest cykl wizyt w gospodarstwie dla tej samej grupy uczniów – na wiosnę dzieci mogą uczyć się przygotować ziemię pod uprawę w ogrodzie, zasiać ziarno i podczas następnych wizyt obserwować wzrost aż do zbioru. Ekologiczne gospodarstwo rolne „Miodoborze” w miejscowości Stare Motule, woj. podla-skie zajmuje się uprawą zbóż i ziemniaków oraz hodowlą trzody chlewnej. W zagrodzie znajduje się także kozy, króliki, świnki wietnamskie i różnorodny drób – kaczki, indyki, kury. Programy edukacyjne oferowane w zagrodzie to Od ziarenka przez kłos aż do bochenka chleba, Ziemniaki – od sadzeniaka do mączki ziemniaczanej, Kapusta – głowa pusta, Maszyny rolnicze z XX wieku i starsze. 3-4 godzinne programy obejmują krótkie teoretyczne wprowadzenie do tematu, ćwiczenia praktyczne związane np. z rozpoznawaniem kłosów i ziaren poszczególnych rodzajów zbóż czy odkrywania zastosowania różnych sprzętów do pracy w polu oraz praktycz-8 ne warsztaty: wypieku chleba, szatkowania kapusty na bigos, kopania i zbierania ziemniaków z pola czy siewu warzyw. Zebrane z pola ziemniaki uczestnicy pieką na ognisku lub uczą się przygotowywać z nich lokalne potrawy tradycyjne, tj. babkę ziemniaczaną. Gospodarstwo sadownicze „Chata pod Dębami” w miejscowości Karoniewo, woj. mazo-wieckie posiada sad jabłoniowo-gruszowy prowadzony przyjazną dla środowiska metodą inte-growanej produkcji. Jednym z dwóch programów realizowanych w zagrodzie nosi tytuł „Jabłusz-kowy świat – od kwiatka do pysznego soku”. Jest to mała edukacja sadownicza, która ma na celu przybliżenie zasad zakładania przydomowego sadu, pielęgnacji drzewek, naturalnej ochro-ny i wykorzystania owoców. Zajęcia rozpoczynają się prezentacją cyklu produkcyjnego jabłoni i ćwiczeniami rozpoznawania odmian jabłoni i jabłek. W dalszej części zajęć uczestnicy poznają zasady funkcjonowania wyciskarki do soku oraz tłoczą, a następnie degustują naturalny sok z owoców produkowanych w gospodarstwie. Edukacja w zakresie produkcji zwierzęcej Ważnym czynnikiem procesu edukacji jest bezpośredni kontakt ze zwierzętami. Obcowanie ze zwierzętami uczy wrażliwości i bezinteresowności oraz wdraża do obowiązków i rozbudza potrzeby poznawcze. Uczniowie powinni usłyszeć o każdym zwierzęciu w gospodarstwie i mieć możliwość doświadczenia bezpośredniej obecności gospodarskiego inwentarza poprzez oglą-danie, głaskanie, słuchanie odgłosów, poznawanie zapachów i wykonywanie czynności go-spodarskich takich jak karmienie, sprzątanie, czyszczenie, dojenie i inne. Edukacja obejmuje poznanie życia zwierząt, zwiedzanie pomieszczeń inwentarskich, poznanie urządzeń i narzędzi, systemów hodowli, użytkowania i funkcji życiowych zwierząt w zakresie dostosowanym do wie-ku uczniów. Ekofarma Vitalis w Zastawnie, woj. warmińsko-mazurskim to 90 ha ekologiczne gospodar-stwo, gdzie hoduje się bydło rzadkich ras: Galloway, Highlander, Aubrac. W gospodarstwie użyt-kuje się także konie rasy huculskiej pod siodło oraz hoduje inne typowe zwierzęta gospodarskie tj. owce, kozy, króliki, kury. Do zwierzęcej rodziny na farmie należą także lamy, osiołki i muły, które są dodatkową atrakcją. Gospodarstwo to przyjmuje na jednodniowe i dłuższe pobyty turystów indywidualnych i grupy zorganizowane. Organizuje także spotkanie integracyjne i plenery te-matyczne. W ofercie tematycznej znajdują się programy: Wszystko o zwierzętach, Lekcja o ko-zach – pozyskiwanie mleka i Żywność produkowana w gospodarstwie ekologicznym. Poznając zamieszkujące na farmie zwierzęta uczestnicy dowiadują się równocześnie o pozyskiwanych od nich surowcach spożywczych. ,,Pasieka Leśna” w miejscowości Sidzina, woj. małopolskie to małe gospodarstwo pasiecz-ne liczące ponad dwadzieścia uli i pracownia pszczelarska, w której można prześledzić pro-dukcję miodu, wosku, pyłku kwiatowego i propolisu oraz bezpiecznie obserwować pracę i życie pszczół, posłuchać ciekawych opowieści o ich pszczół, rozwoju rodziny pszczelej, zobaczyć kró-lową i zastępy robotnic. Można też degustować miodowe ciasteczka i zaopatrzyć się w pro-dukty z pasieki, które mają właściwości lecznicze i odżywcze. Dwugodzinne zajęcia w pasiece nt. ”Tajemniczy świat pszczół” obejmują: pogadankę na temat życia rodziny pszczelej, sposobu 9 porozumiewania się pszczół, ciekawostek z życia pszczół, dyskusję o znaczeniu pszczół w życiu człowieka oraz, jak można im pomóc oraz degustację produktów pszczelich. W trakcie zajęć uczestnicy podglądają pszczoły w ulu dydaktycznym i słuchają, o czym mówią pszczoły. Bawią się też w małego pszczelarza zakładając kapelusze pszczelarskie. Program może być połączony z drugą propozycją dydaktyczną pn. „Skarby z ula”, która jest ukierunkowana na poznanie po-żytków pszczelich i laboratorium smakowania różnych gatunków miodów. Edukacja w zakresie przetwórstwa płodów rolnych Podczas całego roku można organizować pokazy i warsztaty przetwarzania produktów mlecznych, mięsnych, zbożowych, a sezonowo owoców i warzyw. Na zajęciach można pokazać drogę od wytworzenia i zebrania surowca do końcowego atrakcyjnego smakołyku lub przed-miotu użytkowego. Dzieci nie tylko uczą się metod przetwarzania, ale także doświadczają wy-siłku produkcji, a tym samym nabierają szacunku dla pracy producenta. Gospodarstwo ekologiczne „EKOSTYL” w Bąkowie, województwo opolskie specjalizuje się w ekologicznej uprawie zbóż. W gospodarstwie znajduje się mała przetwórnia. Wyhodowa-ne w gospodarstwie zboża są przetwarzaWyhodowa-ne na starych oryginalnych maszynach drewnianych z początku wieku; jest też młyn kamienny, na którym wyrabiane są mąki żytnie razowe i pszenne razowe, oraz wiele innych maszyn, za pomocą których powstają płatki pszenne, żytnie i jęcz-mienne oraz kasze. Gospodarze aktywnie uczestniczą w rozwoju rolnictwa ekologicznego, organizując spotkania rolników, konferencje i seminaria poświęcone rolnictwu ekologicznemu. Przyjmują także dzieci na jednodniowe zajęcia edukacji ekologicznej. Zajęcia trwają od godziny 9 do 14 i obejmują także dwie ekologiczne degustacje przygotowane z produktów z gospodarstwa. Głównym mo-tywem zajęć jest pokazanie drogi „od ziarenka do bochenka”. Na starych drewnianych maszy-nach mielona jest pszenica. Otrzymaną mąkę razową uczestnicy łączą z wodą i uzyskują ciasto, z którego następnie na starym kaflowym piecu piecze się podpłomyki. Gospodarstwo dydaktyczne zajmuje jeden hektar ogrodzonej ziemi, gdzie można poznać wiele gatunków roślin użytecznych człowiekowi: zioła, drzewa ozdobne i wiele roślin wodnych. W zagrodzie hoduje się też zwierzęta. Dzieci mogą karmić kozy, krowy, próbować dojenia. Można wziąć na ręce małe króliczki, kózki i kurki. Dzieci same robią świeczki woskowe i poznają zwy-czaje pszczół. Program za każdym razem jest nieco inny, zależy od pogody i od wcześniejszych ustaleń z nauczycielem. Gospodarstwo Ekologiczna „Kozia Łąka” w Łomnicy, woj. dolnośląskie posiada stado ok. 100 owiec, a z ich mleka produkuje sery. Produkty są wytwarzane w 100% zgodnie z naturą bez nawozów sztucznych i pestycydów. Wytwarzany w gospodarstwie Ser Kozi Łomnicki został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na program edukacyjny w zagrodzie składają się: zwiedzanie gospodarstwa, karmienie kóz i sesje fotogra-ficzne z ich udziałem, konkursy (np. dojenia kóz, rysunkowy), opowieści o gospodarstwie, kozach i serach, degustacja serów i posiłków przyrządzonych na bazie sera koziego, warsztaty i pokazy serowarskie, podczas których uczestnicy pod okiem gospodarza wykonują kolejne czynności technologiczne wytwarzania sera koziego. 10 Edukacja w zakresie świadomości ekologicznej i konsumenckiej Specyfika gospodarstwa rolnego pomaga zrozumieć wiele aspektów związanych z ekologią. Pewne zachowania w gospodarstwach są w naturalny sposób proekologiczne: oszczędne go-spodarowanie zasobami wodnymi (np. wykorzystywanie deszczówki do podlewania ogrodu), zagospodarowanie odpadów (np. karmienie zwierząt odpadkami organicznymi, kompostowa-nie materii organicznej), itp. Edukacja w gospodarstwie uświadamia pochodzenie i wartość odżywczą, produktów z go-spodarstwa, uczy odróżniania produktów naturalnych od wysokoprzetworzonych przemysło-wych i kształtuje nawyki konsumenckie. Edukacyjne gospodarstwo ekoturystyczne „Agrochatka” w miejsco-wości Biadacz-Brodnica, woj. opolskie posiada atest gospodarstwa ekolo-gicznego. Właściciele gospodarstwa są nauczycielami z długoletnim sta-żem pedagogicznym i prowadzą warsztaty edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych według autorskich zaakceptowanych przez wadze oświatowe scenariuszy. Jeden z programów „Z Ekoludkiem przez świat” ukierunkowany jest wprost na za-gadnienia związane z ochroną środowiska i ekologiczny dom. Zajęcia zawierają pogawędkę, pokaz, samodzielne działanie, naukę piosenek, zabawy ruchowe i gry edukacyjne o tematyce ekologicznej i promujące zdrowy styl życia. Poziom i czas trwania warsztatów są dostosowane do wieku uczestników. Oferta jest kierowana także do osób głuchych i niedosłyszących. Wybra-ne elementy warsztatów mogą być przeprowadzoWybra-ne w języku angielskim. W EKOCENTRUM ICPPC w Stryszowie, woj. małopolskie można zobaczyć, jak w tradycyjnym gospodarstwie wiejskim w sposób kompleksowy działają ekologiczne rozwiązania technicz-ne, takie jak pozyskiwanie energii ze słońca lub wiatru. Na terenie gospodarstwa znajdują się: ekodom z gliny i słomy zasilany energią słoneczną, elektrownia wiatrowa, kolektory słoneczne służące do ogrzewania wody przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków i kaskada sferycz-na, szklarnia, która oszczędza o 20% energii więcej niż tradycyjsferycz-na, półkolista szklana werandę, umożliwiająca pasywne wykorzystanie energii słonecznej do ogrzewania pomieszczeń, oraz świetliki rurowe do oświetlania ciemnych wnętrz. Interaktywne wykłady i proste zajęcia pokazu-ją ekologiczny potencjał odnawialnych źródeł energii, kultury i tradycyjnego rzemiosła wsi oraz uczą dobrych relacji człowieka z przyrodą i rolnictwem. Poziom zajęć jest dostosowywany do wieku i zainteresowań uczestników. Edukacja w zakresie dziedzictwa kultury materialnej wsi, tradycyjnych zawodów, rękodzieła i twórczości ludowej. Bogactwo kultury materialnej i duchowej wsi daje ogromne możliwości realizacji atrakcyj-nych zajęć praktyczatrakcyj-nych – plastyczatrakcyj-nych, artystyczatrakcyj-nych, kulinaratrakcyj-nych, a nawet rozrywkowych. Każdy niemal temat edukacyjny w gospodarstwie rolnym można poprzedzić prezentacją wy-posażenia domu, sprzętów gospodarstwa domowego czy maszyn rolniczych wykorzystywa-nych przez wcześniejsze pokolenia mieszkańców wsi do wykonywania określowykorzystywa-nych czynności gospodarskich. Przy okazji można przywołać pamięć o zawodach, dzięki którym te przedmioty powstały. Kto dziś pamięta, czym zajmował się bartnik, kołodziej, bednarz, rymarz …? 11 W Agrogospodarstwie „Pod Skałką” w Przybynowie, woj. śląskie urządzono Mini – Skansen Wsi Jurajskiej, który jest miejsce miejscem prowadzenia lekcji „Ocalić od zapomnienia”. Skansen stanowi zagroda z oryginalną chatą z przełomu XIX i XX wieku, wyposażoną w stare sprzęty codziennego użytku, piec kuchenny, narzędzia gospodarstwa domowego, maszyny rolnicze i obrazuje życie ojców, dziadków, pradziadków, zachowując w pamięci kawałek historii i tradycji. W czasie zajęć w zagrodzie uczniowie poznają najważniejsze tradycje związane z życiem na wsi. Zajęcia są zależne od sezonu. W pierwszym semestrze szkolnym, od jesieni do zimy, mowa jest o adwentowych wieńcach, andrzejkowych i katarzynkowych wróżbach, Świętym Mikołaju i o ozdobach na magicznym drzewku choinkowym. W drugiej połowie roku szkolnego te-matyka związana z Bożym Narodzeniem zastąpiona zostaje zagadnieniami dotyczącymi Wielkiej Nocy oraz świąt Maryjnych, w tym Matki Boskiej Zielnej. Mowa także o topieniu Marzanny (Śmier-cichy) oraz dożynkach. Program zawsze rozpoczyna się od powitania uczestników przysmakami kuchni wiejskiej oraz zwiedzaniem skansenu z pogadanką o życiu na dawnej wsi. Następnie pro-wadzony jest warsztat o tematyce sezonowej „Zabawa z tradycją”, (przykładowo: wiosną – wyko-nywania palm wielkanocnych i zdobienie jaj, latem – prace przy wieńcu dożynkowym, zimą – de-korowanie pierników. Na zakończenie odbywa się kulig lub przejażdżka wozami konnymi. „Olejarnia świąteczna” w Ruszowie, woj. lubelskie zajmuje się uprawą roślin oleistych: rzepaku, lnu i rydzyka oraz ich przetwórstwem. W gospo-darstwie wytwarza się „Olej świąteczny roztoczański” wpisany na Li-stę Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Obok czynnego małego zakładu produkcyjno-usługowego znajduje się skansen olejarski z pięcioma kompletami maszyn olejarskich, narzędziami do młócenia, czyszczenia, mielenia zbóż i do obróbki lnu i konopi. Duża wiata służy do pokazów bicia oleju na dwustu-letnich maszynach, projekcji programów tematycznych i degustacji potraw regionalnych. Wiata wyposażona jest w stoły i ławy dla starszych i stoliki dla mniejszych dzieci. W ofercie eduka-cyjnej gospodarstwa znajdują się dwa programy: „Jak drzewiej biło się olej” i „Jak to ze lnem było – od cennego włókna do złotego oleju”. Obydwa programy są rozbudowane do około 5 godzin i wykorzystują bogaty zakres środków dydaktycznych, zarówno tych dostępnych w ole-jarni – sprzętów i maszyn, jak i otaczających pól i łąk, gdzie podczas spaceru uczestnicy uczą się rozpoznawać rośliny oleiste, jak również gry i zabawy tematyczne, karty pracy i filmy dydaktyczne. Nieodzownym elementem jest próba samodzielnego tłoczenia oleju i jego degustacja. W zagrodzie edukacyjnej „Plantacja Wikliny” w Konarzewie, woj. łódzkie gospodarze kon-tynuują ponad stuletnią rodzinną tradycję wikliniarską. Można tu uzyskać wiedzę o uprawie i zbiorach wikliny, poznać narzędzia niezbędne do uprawy i obróbki wikliny, obserwować i czyn-nie uczestniczyć w pracach przy sortowaniu i korowaniu wikliny, spróbować swoich sił w sa-modzielnym wyplataniu prostych form wikliniarskich. Zajęcia „Ginące zawody – wikliniarstwo” są prowadzone zarówno dla dzieci, jak dla dorosłych. Gościom udostępniono muzeum wikli-niarstwa, gdzie zgromadzono przykłady wzornictwo z całego świata oraz współczesne dekora-cje ogrodowe z wikliny, będące wynikiem corocznych plenerów wikliniarskich organizowanych w gospodarstwie. 12 4. Funkcjonowanie Ogólnopolskiej Sieci

olejarnia świąteczna w ruszowie